Video Determinatie

Moerasandoorn - Stachys palustris

Vooral in de oeverzone langs rivieren, rivierarmen, plassen en meren, maar ook in lichtbeschaduwde beekbegeleidende oevervegetatie en in moerassige vegetaties vind je in de volle zomer de bloeiende Moerasandoorn, Stachys palustris. De tamelijk hoog wordende planten met een kaarsvormige bloeiwijze met roze lipbloemen valt dan op tussen de zeggen en andere grote kruiden.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Moerasandoorn, Stachys palustris L., is een algemeen voorkomende soort uit de Lipbloemenfamilie die te vinden is op natte voedselrijke bodems van grasland en moerassen, in ruigten en langs struweel en in loofbossen. Het is een echte zomerbloeier.

De tot 80-100 cm hoog wordende plant heeft een bijna niet vertakte, rechte, vierkante stengel en de roze bloemen staan in zittende schijnkransen in de oksels van de kruisgewijs geplaatste schutbladeren, die naar boven toe sterk in grootte afnemen. De tweezijdig symmetrische bloemen hebben vier meeldraden waarvan er twee langer zijn dan de andere. Na het vrijkomen van het pollen verlengen de helmdraden van de bovenste twee meeldraden zich en buigen naar de zijkanten van de bovenlip van de bloemkroon. Ze komen dan vaak tot voorbij de overkapping van de bovenlip. Het bovenstandige vierhokkig vruchtbeginsel groeit na bevruchting door insecten uit tot een vierdelige splitvrucht. De kelken van de Moerasandoorn hebben geen klierharen.

De kruisgewijs staande bladeren zijn breder dan een cm. Ze zijn langwerpig van vorm. De middelste en de bovenste bladeren zijn zittend geplaatst, hebben geen steel en een zwak hartvormige voet.

Moerasandoorn heeft ondergrondse uitlopers en kan zich zo ook verspreiden op zijn standplaats. Opvallend is dat Moerasandoorn bijna altijd iets droger staat dan Watermunt. Omdat Moerasandoorn goed aangepast is aan voedselrijke omstandigheden komt de soort steeds vaker voor op sterk bemeste akkers, zoals Maïsakkers.

MM_111211

Laatste wijziging 130812

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Andoorn - Stachys
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.30 - 0.80 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
roze
Bloeiwijze:
schijnkrans
Bloemvorm:
tweezijdig symmetrisch
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kroonbladen, 5 kelkbladen
Meeldraden:
4 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
1
Stempels:
2
Vrucht:
splitvrucht
Zaden:
-
Stengel:
rechtopstaand
Schors:
-
Bladstanden:
tegenoverstaand, kruisgewijs
Bladvorm:
langwerpig
Bladrand:
gekarteld
Ondergronds deel:
rhizoom/ wortelstok
Plantengemeenschappen:

Moerasandoorn, Stachys palustris L., is een algemeen voorkomende soort uit de Lipbloemenfamilie die te vinden is op natte voedselrijke bodems van grasland en moerassen, in ruigten en langs struweel en in loofbossen. In Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland worden de volgende plantengemeenschappen beschreven waarvan Moerasandoorn onderdeel uitmaakt:

08Ba1 Associatie van Slangenwortel en Waterscheerling

32 Klasse der Natte strooiselruigten

De plantensoort 'Moerasandoorn' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Moerasandoorn is een soort die bezocht wordt door bijen en hommels, die ook voor de pollenoverdracht en dus de bevruchting zorgdragen.

Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Moerasandoorn verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 165.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 506. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 615.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 924.

Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Stáchys palústris