Gekroesd fonteinkruid - Potamogeton crispus

Gekroesd fonteinkruid herken je aan de steelloze bladeren die direct met hun wat afgeronde voet staan aan de onderwaterstengels. De lijnvormige bladeren hebben een gegolfde tot gekroesde bladrand. Ze hebben bovendien een fijn gezaagde rand. De bladeren zijn allemaal ondergedoken in het water.

Onder de Fonteinkruiden met langwerpige tot lijnvormige bladeren valt Gekroesd fonteinkruid, Potamogeton crispus L., uit de Fonteinkruidenfamilie of Potamogetonaceae op.

Uit de wortelstok in de onderwaterbodem rijzen de afgeplatte, vierkantige stengels in het water omhoog tot maximaal een meter lengte. In dieper water zul je de meerjarige plant dan ook niet kunnen vinden. 

De bladeren zijn niet stengelomvattend zoals we dat kennen bij Doorgroeid en Langstengelig fonteinkruid. De bovenste bladeren hebben een bladschijf die overgaat in een bladsteel, maar de ondergedoken bladeren missen de bladsteel en zitten direct op de stengel ingeplant. Deze laatste bladeren zijn tussen de 5 en 15 mm breed en over een deel van het blad zijn de randen vrijwel evenwijdig. Ze staan alle verspreid aan de stengels. De rand van de bladeren is fijn gezaagd en ze hebben aan de bladtop scherpe tandjes die zonder loep te zien zijn. De randen van de bladeren zijn ook nog gekroesd, hetgeen de Nederlandse naam van de plantensoort verklaart.

Aan de boven water uitstekende bloeistengels zitten de aren met heel eenvoudige kleine bloemen. De aarstelen zijn niet dikker dan de plantenstengels en over de hele lengte even dik; ze nemen niet in dikte toe naar boven toe en ze kleuren roodachtig net als de bladeren. De bloemen zijn zeer eenvoudig en hebben geen bloemdek, maar wel vier meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel. Na de bloei groeit dit uit tot een vrucht, een nootje. Opvallend aan het nootje is de tamelijk lange stijlrest. Nog opvallender is dat de nootjes aan de voet enigszins vergroeid zijn, een kenmerk dat Gekroesd fonteinkruid onderscheidt van alle andere Fonteinkruidsoorten.

MM_181023

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Fonteinkruid - Potamogeton
Plantvorm:
waterplant
Plantgrootte:
0.15 - 1.00 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleuren:
groen, roze
Bloeiwijzen:
aar, in kransen
Bloemvormen:
viertallig, regelmatig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
4 bloemdek
Meeldraden:
4 vergroeid met bloemdek
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
4
Stempels:
4
Vrucht:
nootje
Zaden:
-
Stengel:
vierkantig
Schors:
-
Bladstand:
verspreid
Bladvormen:
lijnvormig, langwerpig
Bladranden:
fijn gezaagd, gekroesd
Ondergronds deel:
wortelstok
Plantengemeenschappen:

In Nederland komt de soort redelijk algemeen voor in tamelijk voedselrijk ondiep water. Het water kan stilstaand zijn of langzaam stromend. Enige vervuiling kan de soort verdragen. Niet of nauwelijks tref je Gekroesd fonteinkruid aan in Zeeland, Zuid-Limburg en de IJsselmeerpolders.

De plantensoort 'Gekroesd fonteinkruid' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Als u geïnteresseerd bent in meer uitgebreide gegevens over de ecologie van Gekroesd fonteinkruid, de relaties met andere organismen en het milieu, dan vindt u dat in Weeda, E.J. et al., (1991) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 4: 254

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 91-92. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 109.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 209.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Potamogéton críspus.