Kortarige zeekraal - Salicornia europaea s. europea

Op de schorren in de Zeeuwse delta en op het wad bij de Waddeneilanden tref je Zeekraal aan. De soort valt op door zijn glazig en vlezig eruitziende uiterlijk en gedrongen bouw. De planten worden niet hoog en lijken uit kleine stukjes, de kralen, samengesteld. Kortarige zeekraal, een van de twee soorten die tegenwoordig onderscheiden worden, heeft drie bloemen bij elkaar zitten, waarvan de middelste bloem de grootste is. Deze bloemen staan links en rechts van de leden, waaruit de schijnaar die hooguit 4 cm lang is, bestaat. In het najaar kleuren de planten helderrood tot paars.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

De eenjarige Kortarige zeekraal, Salicornia europea subsp. europea L., hoort tot de Amarantenfamilie of Amaranthaceae. Vroeger werd de soort ingedeeld in de Ganzenvoetfamilie, die als aparte familie werd beschouwd.

De twee Zeekraalsoorten die in onze contreien voorkomen lijken erg veel op elkaar, maar met wat moeite zijn ze van elkaar te onderscheiden. Je moet daarvoor zowel de bouw van de plant die je bekijkt als de kleine bloemdekschubben goed bestuderen. De planten zijn opgebouwd uit zogenaamde stengelleden. Elk stengellid is in feite samengegroeid uit een stengel en twee tegenoverstaande bladeren, die niet meer van elkaar zijn te onderscheiden. Er is een hoofdas van leden en daar staan de zijassen vrijwel loodrecht op. Ook op die zijassen van de eerste orde kunnen weer zijassen van de tweede orde staan. Ze zijn alle samengesteld uit leden. Kortarige zeekraal staat niet op het slik waar de planten bij iedere vloed in het zeewater staan, maar hogerop naar de drogere kant, het schor, waar de planten op het schor kunnen liggen of rechtopstaan. De zijassen buigen daarbij niet naar een stand parallel aan de hoofdas, zoals dat het geval is bij de Langarige zeekraal.

Wanneer de planten in bloei komen ontstaan aan de toppen van die assen zogenaamde schijnaren. Deze bestaan uit een aantal wat kortere leden die aan iedere kant drie bloemen hebben staan. Bij de Kortarige zeekraal worden deze schijnaren niet veel langer dan 4 cm. Dat is een goed onderscheid met de Langarige zeekraal want bij deze soort worden de schijnaren tot soms wel 15 cm lang. Van de bloemen zie je vooral de bloemdekken. Onder die bloemdekken zitten de andere bloemdelen verborgen. Die bloemdekken zijn ook een goed middel om onderscheid te maken tussen beide soorten . Bij de Kortarige zeekraal is het middelste bloemdek van de drie beduidend groter dan de bloemdekken van de ernaast staande bloemen. Bij rijping van de bloemen komt een helmhok tevoorschijn. Een bloem kan één of twee helmknoppen hebben. In het laatste geval komen ze als open helmhok van hooguit een halve mm groot na elkaar tevoorschijn. Als ze hun pollen hebben afgegeven aan meestal de wind komt pas de stijl met twee stempels onder het bloemdek vandaan.

Het zaadje is flink behaard, wat een sterke tegenstelling is met de gladde en kale planten. Na de zaadzetting sterven de planten in het najaar af. Het bloemdek valt dan af en de zaden kunnen dan verspreid worden. In het najaar kunnen de planten sterk verkleuren naar rood tot paars.

MM_201125

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Zeekraal - Salicornia
Plantvorm:
waterplant
Plantgrootte:
0.05 - 0.30 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
groen
Bloeiwijze:
-
Bloemvorm:
-
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
1 bloemdek
Meeldraden:
2 meeldraden
Vruchtbeginsel:
-
Stijlen:
1
Stempels:
2
Vrucht:
-
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, rolrond
Schors:
-
Bladstand:
tegenoverstaand
Bladvorm:
-
Bladrand:
-
Ondergronds deel:
hoofdwortelstelsel
Plantengemeenschappen:

Zeekraal vind je over de hele wereld; het is een kosmopoliet. Kortarige zeekraal staat op het schor en komt daardoor niet bij iedere vloed in het zoute water te staan. Het is dus meer als een landplant te beschouwen dan de Langarige zeekraal. Ook vind je de Kortarige zeekraal veel meer binnendijks dan de Langarige zeekraal.

Naast de soort Kortarige zeekraal, Salicornia europea subsp europea, die in de beschrijving is behandeld kennen we nog een tweede ondersoort Eenbloemige zeekraal, Salicornia europea subsp.disarticulata, die altijd éénbloemige deelbloeiwijzen heeft tegenover de driebloemige Kortarige zeekraal. Samen worden deze twee ondersoorten bijeen genomen onder de naam Salicornia europea, Roodachtige zeekraal.

De plantensoort 'Kortarige zeekraal' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Jonge zeekraalplanten worden geoogste en gegeten. Je moet ze wel een nacht in zoet water zetten, zodat het een flink deel van het opgeslagen zout uit de als groente te eten planten verdwijnt.

Meer informatie over de ecologie van Kortarige zeekraal en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1985) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 1: 171.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk:

Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, L (2020) Heukels'flora van Nederland, 24ste druk: 514. In deze flora heeft Salicorna europea de Nederlandse naam Roodarige zeekraal en worden twee ondersoorten onderkend, de Eenbloemige zeekraal en de Kortarige zeekraal.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 413-414. Deze flora maakt geen onderscheid tussen de twee soorten Zeekraal.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Salicórnia europáea