Brede ereprijs s.s. - Veronica austriaca s. teucrium

Met zijn hemelsblauwe tweezijdig symmetrische bloemen die in okselstandige trossen bij elkaar staan, valt Brede ereprijs op in de grazige vegetatie op rivierduinen en op het zuiden gerichte dijkhellingen. De planten zijn met uitzondering van de kroonbladen behaard en de kelk bestaat uit vijf kelkslippen die ongelijk van lengte zijn. De langwerpige bladeren zitten tegenover elkaar.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Ontdek het nieuwe Flora determineren klik-aan klik-uit.
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Brede ereprijs, Veronica austriaca subsp. teucrium (L.) D.A.Webb, uit de Weegbreefamilie of Plantaginaceae is een meerjarige overblijvende plantensoort. Vroeger werd de soort, net als alle Ereprijzen ondergebracht in de Helmkruidfamilie of Scrophulariceae.

De plant valt op door de aren van hemelsblauwe, tamelijk grote tweezijdig symmetrische bloemen met duidelijke donkere lijnen op de kroonbladen. Ze bloeien vanaf mei het hele voorjaar door tot in de maand juli, de voorzomer.
Op de ondergrondse delen, een hoofdwortelstelsel, dat in de zandige en wat kalkrijke bodem van rivierduinen en dijkhellingen die op het zuiden gericht zijn, voldoende mineralen vindt, ontwikkelen zich opstijgende tot rechtopstaande, holle stengels die behaard zijn. Aan de stengels zitten de eironde tot langwerpige bladeren zonder steel met een ronde soms iets hartvormige voet. De staan tegenover elkaar en soms lijken ze kruisgewijs te staan ingeplant, maar dat is niet altijd het geval. Je kunt ook wel eens een kransstandige bladstand vinden. De bladeren zijn eveneens behaard en hebben een redelijk diep ingesneden getande tot gezaagde bladrand. Ze lijken wel wat op de bladeren van Valse salie, Teucrium, wat terugkomst in de ondersoortsnaam.
In de bladoksels ontstaan de op lange stelen staande bloeiwijzen; het zijn trossen met veel bloemen en onder iedere bloem staat een kort, smal schutblad. De bloemen vallen op door hun meestal vijftallige kelk. Dat is voor het geslacht Ereprijs wat afwijkend, want meestal hebben Ereprijzen vier kelkbladen. De vijf kelkslippen zijn niet allemaal even lang; meestal heeft de vijfde kelkslip een lengte van ongeveer de helft van de langste twee kelkslippen. Ze zijn behaard. De vier kroonbladen zijn ongelijk van grootte; het bovenste kroonblad is het grootste en het onderste is het kleinste. De kleur is hemelsblauw en op de kroonbladen is een duidelijk donkerkleurig streeppatroon te zien. Twee meeldraden en een stijl met vlak stempel zijn te vinden. De kroonbuis, de kroonbalden zijn vergroeid, is maar heel kort, waardoor de bloem vlak lijkt.
Na bestuiving en bevruchting ontwikkelt zich uit het bovenstandig vruchtbeginsel een hartvormige doosvrucht die bezet is met korte haartjes.
MM_250517

Hoofdgroep:
Lipbloemachtigen
Plantenfamilie:
Weegbreefamilie - Plantaginaceae
Plantengeslacht:
Ereprijs - Veronica
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.05 - 0.45 meter
Bloeiperiode:
Mei - Juli
Bloemkleur:
blauw
Bloeiwijze:
aar
Bloemvorm:
tweezijdig symmetrisch
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelkslippen, 4 kroonbladen
Meeldraden:
2 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
1
Stempels:
1
Vrucht:
doosvrucht
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, behaard
Schors:
-
Bladstanden:
tegenoverstaand, kruisgewijs
Bladvormen:
eirond, langwerpig
Bladranden:
getand, gezaagd, behaard
Ondergronds deel:
hoofdwortelstelsel
Plantengemeenschappen:
Grasland, Ruigte

Het verspreidingsgebied is het noordelijk halfrond tot in Siberië en de soortsnaam austriaca duidt op Oostenrijk. Het is derhalve een plantensoort die in de Alpine regionen is aan te treffen. De zandige kalkrijkere bodems waarin hij in onze contreien is te vinden sluit bij de rotsachtige alpine standplaatsen aan.

De plantensoort 'Brede ereprijs s.s.' komt voor in de volgende plantenassociaties:

De naam Veronica lijkt afgeleid te zijn doordat de streping het idee geeft van de afbeelding op de doek waarmee Veronica het gezicht van Christus tijdens zijn kruisweg drooggemaakt heeft.

Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Brede ereprijs verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 213

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 539. Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland, 24ste druk: 658.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 875.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Verónica austríaca subsp. téúcrium.

Terug