Steenhoornbloem - Cerastium pumilum

Een zeldzame kleine en behaarde plantensoort op kalkrichels, stenige grond langs spoorwegen en op stenige dijken is Steenhoornbloem, Cerastium pumilum. Door zijn bescheiden voorkomen valt de plant weinig op. Ze hebben wat weg van de Zandhoornbloem. De kleine witte kroonbladen, 2-3 mm breed, zijn net iets langer dan de kelkbladen. De uitgegroeide rijpe doosvrucht steekt boven de kelk uit.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Steenhoornbloem, Cerastium pumilum Curt., uit de Anjerfamilie of Caryophyllaceae, is een éénjarige plantensoort die op stenige bodems groeit, zoals op kalkrotsen in het Mergelland van Zuid-Limburg.

De planten worden niet hoger dan twee decimeter, blijven meestal kleiner, en hebben een vrij korte levenscyslus.

Op het ondergrondse wortelstelsel ontwikkelt zich een klein rozetje met een stengel, waaraan de kleine elliptische bladeren tegenover elkaar staan. Zowel stengel als bladeren zijn sterk behaard en lijken in dat opzicht op Zandhoornbloem.

Boven aan de stengel ontstaat een tweetakkig bijscherm met daarin de bloemen. De witte kroonbladen zijn 2-3 mm breed. Ze zijn iets langer dan de kelkbladen. Het aantal meeldraden bedraagt meestal 5, wat afwijkend is van het normale aantal van 10. Na bevruchting ontwikkelt zich in de bloem een doosvrucht die kleiner is dan 10 mm. Deze doosvrucht springt aan de top met tien kleppen open en heeft dan de vorm van een hoorn. De haren van de kelkbladen steken niet buiten de rand van de kelkbladen uit, ook niet in de vruchttijd.

De donkergroene planten zijn vaak rood aangelopen.

MM_220405

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Hoornbloem - Cerastium
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.05 - 0.20 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
wit
Bloeiwijzen:
bijscherm, gevorkt bijscherm
Bloemvorm:
regelmatig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelkbladen, 5 kroonbladen
Meeldraden:
5 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
5
Stempels:
5
Vrucht:
doosvrucht
Zaden:
-
Stengel:
rechtopstaand
Schors:
-
Bladstand:
tegenoverstaand
Bladvorm:
elliptisch
Bladranden:
gaaf, behaard
Ondergronds deel:
hoofdwortelstelsel
Plantengemeenschappen:

De plantensoort 'Steenhoornbloem' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Meer informatie over de ecologie van Steenhoornbloem en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1985) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 1: 192

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk:

Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland, 24ste druk: 527.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk:

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Cerástium púmilum

In het Duitse taalgebied: Dunkles Zwerg-Hornkraut, Nelkengewächse. Rothmaler, W. (1981) Exkursionsflora für die Gebiete der DDR und der BRD. Band 2 Gefässpflanzen, 10e druk: 145.