Een opvallende Lipbloemensoort die vanuit tuinen in de wilde flora kan komen is Grote steentijm, Clinopodium grandiflorum. De planten hebben tamelijk grote rode lipbloemen die in wat losse schijnkransen bij elkaar staan boven in de tot een meter hoog wordende planten.
Een Zuid- en Midden-Europese plant, die soms uit aanplanten in onze tuinen weet te ontsnappen en dan ook wel eens in het wild gevonden wordt, is Grote steentijm, Clinopodium grandiflorum (L.) Kuntze uit de Lipbloemenfamilie of Lamiaceae.
De kruiden vallen op door hun rood gekleurde tamelijk grote buisvormige en gebogen lipbloemen, die enige cm lang kunnen zijn. Ze staan in armbloemige schijnkransen met kleine schutblaadjes onder de schijnkrans. De buisvormige vergroeide kelken zijn meer dan een cm lang. Ze kunnen gemakkelijk tot 15 mm lang zijn en hebben geen zakachtige uitbochting zoals Kleine steentijm die heeft. Ook de vergroeide tweelippige kronen van de bloemen zijn groot, meer dan 2,5 cm tot soms wel 4 cm lang.
De planten kunnen tot ruim een halve meter hoog worden en aan de vierkante stengels staan de bladeren tegenover elkaar en steeds 90 graden gedraaid ten opzichte van de bladparen erboven en eronder en daardoor kruiswijs. De eivormige bladeren hebben een spits en de zijnerven buigen niet vóór de gezaagde bladrand af, maar lopen door tot in de zaagtanden, soms tot de punt van de zaagtand.
MM_230711
Grote steentijm is een soort uit het zuiden van Europa en je treft de soort daar aan tot in het gebergte. Als tuinplant wordt de soort ook wel in onze contreien aangeplant en ontsnapt uit tuinen in de wilde natuur. Dat is goed te zien op de verspreidingskaart; je ziet namelijk dat de soort herkend is bij het inventariseren in grotere steden, wat duidt op ontsnapping uit nabijgelegen tuinen. Of de soort mettertijd kan inburgeren, moet afgewacht worden.
In de Alpen kun je deze plant aantreffen in zomen en bosranden op wat vochtige bodems of waar kleine waterstroompjes tevoorschijn komen. Op zo'n natuurlijke standplaats in de Franse Alpen hebben we deze plant, die daar niet zeldzaam is, op de gevoelige plaat vastgelegd.
Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Steentijm verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 171-172. De oudere wetenschappelijke naam luidt in dit werk Satureja.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 509. Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland, 24ste druk: 619.
Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Clinopódium grándiflorum
