De Gele zeepboom, maar meer toepasselijk Lampionboom, is een opvallende boom zowel in de zomer, als hij bloeit met pluimen met gele bloemen, als later in de herfst en winter wanneer de grote bruinkleurende vruchten in de verder kale boom hangen.
Een steeds vaker aangeplante boom, die ook wel eens verwildert en inburgert, is de Gele Zeepboom, of Koelreuteria paniculata Laxm., uit de Zeepboomfamilie of Sapindaceae. Een meer toepasselijke Nederlandse naam die voor deze boom gebruikt wordt is Lampionboom. Immers de doosvruchten blijven als een soort lampionnetjes gedurende de herfst en winter aan de dan kaal wordende boom hangen. De naam Chinese vernisboom wordt ook gehanteerd en duidt meteen op het gebied waar de boom van afkomstig is, namelijk het zuidoosten van Azië en meer specifiek uit China.
Het oorspronkelijk areaal van deze boom moeten we zoeken in China. Van daaruit is de boom inmiddels verspreid geraakt door toedoen van de mens. De laatste jaren treffen we jonge exemplaren van de Gele zeepboom regelmatig aan op kribben langs de grote rivieren. Kennelijk verwildert deze boomsoort doordat er vruchten worden meegevoerd door rivierwater. De soort kan zich op deze manier spontaan in onze wilde flora vestigen.
De opvallen bloemen zijn bijzonder van vorm. Ze zijn tweezijdig symmetrisch en vallen op door de vier naar boven staande gele kroonbladen met een duidelijke bloedrode vlek naar het centrum van de bloem toe. In dit gebied van de rode kleur tref je ook rode knobbels aan. De bundel meeldraden steekt naar voren uit de bloem. Daardoor kunnen bezoekers van de bloem op de bloem landen en dan wrijven ze met hun buik over de helmhokken waarvandaan ze stuifmeel kunnen meenemen. Op een volgende bloem kan dit stuifmeel of pollen afgezet worden op de stempel, waardoor bevruchting kan plaatsvinden.
De lampionvormige doosvruchten aan volwassen bomen maken deze opvallende boom gemakkelijk herkenbaar in de late herfst en winter en maken ook de wel gebruikelijke naam Lampionboom duidelijk.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 445. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 453.
Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Koelreutéria pániculata.