Doorwaskervel - Smyrnium perfoliatum

Doorwaskervel, Smyrnium perfoliatum, is een plantensoort met gele bloemen in een samengesteld scherm. De bladeren boven in de plant zijn breed eivormig en stengelomvattend, waardoor het lijkt alsof de stengel door het blad is heen geboord. Ze zijn geelachtig van kleur en hebben een gekartelde rand. Lager in de plant zijn ze samengesteld. De vruchten zijn meer breed dan lang en weinig geribd. Ze zijn zo'n 3 mm groot.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Een meerjarige, behoorlijk zeldzame plantensoort is Doorwaskervel, Smyrnium perfoliatum L., uit de Schermbloemenfamilie of Apiaceae. Het is een tot zo'n 60-70 cm hoog wordende geelgroene plant, die opvalt door de doorboorde bladeren in het bovenste deel van de plant, een behoorlijk unieke situatie bij planten uit de Schermbloemenfamilie.

Op de ondergrondse penwortel ontwikkelt de plant een rechtopstaande stengel. Deze valt op door de twee of vier vleugellijsten die over de gehele lengte van de stengel te zien zijn. Op deze lijsten is een beharing te zien die bestaat uit sterharen. Dit is een helder verschil met Zwartmoeskervel die geen lijsten heeft maar slechts een gegroefde en gladde, dus onbehaarde stengel. De bladeren staan over de hele lengte van de stengel verspreid. Er zijn wel twee typen bladeren te onderscheiden: die boven in de plant zijn niet zoals we dat gewend zijn bij de Schermbloemenfamilie samengesteld, maar ze zijn breed eivormig en stengelomvattend, waardoor het lijkt alsof de stengel het blad doorboort. Dat is dan ook terug te vinden in de wetenschappelijke soortnaam 'perfoliatum' hetgeen 'doorboord' betekent. De bladeren hebben dan ook geen duidelijke schede. Verder zijn ze opvallend geelgroen van kleur en de rand is gekarteld. Naar beneden toe zijn de bladeren eerst zittend en enkelvoudig en onderin zijn ze wel drietallig samengesteld.

De bloeiwijzen zijn een samengesteld scherm waaraan de omwindsels en omwindseltjes meestal ontbreken. De kleur van de kroonbladen is geel; ook een onderscheid met de verwante Zwartmoeskervel, wiens bloemen geelgroen zijn. Na bestuiving en bevruchting groeit het onderstandig vruchtbeginsel uit tot een tweedelige splitvrucht. Deze is ongeveer 3 mm groot, heeft geen duidelijke ribben en is meer breed dan lang. De vruchten zijn donkerbruin.

De behoorlijk zeldzame plantensoort komt nogal eens onverwacht voor bijvoorbeeld in tuinen, waar het zaad kan zijn terechtgekomen door transport door vogels.

MM_231023

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Zwarte kervel - Smyrnium
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.25 - 0.70 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
geel
Bloeiwijze:
samengesteld scherm
Bloemvormen:
vijftallig, regelmatig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelktanden, 5 kroonbladen
Meeldraden:
5 vergroeid met bloemdek
Vruchtbeginsel:
onderstandig
Stijlen:
2
Stempels:
2
Vrucht:
splitvrucht
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, met lijsten
Schors:
-
Bladstand:
verspreid
Bladvormen:
eirond, oneven geveerd
Bladrand:
gekarteld
Ondergronds deel:
penwortel
Plantengemeenschap:
-

Het oorspronkelijk areaal van Doorwaskervel is het gebied van de Middellandse Zee en wel het oostelijk deel daarvan. Hij doet het in onze contreien als adventief best wel goed op stikstofrijke plekken als tuinen en lijkt daardoor in te burgeren in onze flora, met name wordt hij ook wel gevonden in graslanden.

De plantensoort 'Doorwaskervel' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Een echte bijzonderheid van Doorwaskervel is de aanhechting van de eironde bladeren in het bovenste deel van de plant, die zo zonder bladsteel met grote naar achteren stekende lobben om de stengel staan, dat het lijkt alsof de stengel het blad doorboort. Naarmate je verder aan de stengel richting maaiveld gaat, gaan de bladeren steeds duidelijker lijken op het type blad dat we gewend zijn bij soorten uit de Schermbloemenfamilie, namelijk een geveerde bladvorm.

Uitgebreidere informatie over de ecologie van het geslacht Ze kervel en de relaties van deze soort met andere organismen en het milieu kunnen gevonden worden in Weeda, E.J. et al., (1987) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 2: 255

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 556. Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland, 24ste druk: 759.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 652. In deze flora wordt de Nederlandse naam Rondbladkervel gebezigd en luidt de wetenschappelijke naam Smyrnium rotundifolium.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Smýrnium perfoliátum