Waterpeper - Persicaria hydropiper

Een van de eenjarige Duizendknoopsoorten, die op vochtige tot natte plaatsen groeit en gemakkelijk te herkennen is is Waterpeper, Persicaria hydropiper. De planten hebben rechtopstaande stengels en langwerpig, lancetvormige bladeren met soms zwarte vlekken. De bladeren zijn glanzend groen en ze smaken sterk peperig; het beste kenmerk om de soort aan te herkennen. De kleine regelmatige bloemen staan in losbloemige aren zowel in de oksels van de bovenste bladeren als aan het eind van de stengel.

Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Op natte tot vochtige, voedselrijke plaatsen en soms zelfs in voedselrijk water kun je Waterpeper, Persicaria hydropiper (L.) Spach, uit de Duizendknoopfamilie vinden.

De eenjarige planten kunnen grote velden vormen, hoewel ze geen ondergrondse wortelstokken hebben. De planten hebben opstijgende rechtopstaande stengels, die soms op de onderste knopen ook nog wortelen, naast de hoofdwortel met bijwortels. Bovengronds kunnen ze uitlopers vormen. De stengels zijn rond, wat op doorsnee goed te zien is.

Aan de stengels staan de bladeren verspreid. Op de plaats waar de bladsteel aan de stengel zit, vind je een behoorlijk groot tuitje. Dat zou evolutionair uit de steunblaadjes zijn ontstaan. Het tuitje is glad en heeft boven het tuitje uit een flink aantal tegen de stengel gedrukte haren, die de voortzetting zijn van de nerven in het tuitje. De tamelijk forse bladeren, tot 10 cm lang, zijn glanzend groen van kleur, langwerpig tot enigszins lancetvormig en ze hebben soms op het blad zwarte vlekken. Naar de steel toe versmallen de bladeren geleidelijk. De rand van het blad is gaaf en soms een beetje ingerold. Als je op een stukje van een blad kauwt, voel je de peperprikkel aan je tongpuntje. Slik het mondvocht en het blad niet door maar spuug het wel goed uit!

In de oksels van de bladeren binnen het tuitje ontwikkelen zich stengels met een bloeiwijze. Ook bovenin de stengel ontstaat een tamelijk lange bloeiwijze. De bloeiwijzen hebben de vorm van een losbloemige aar. De breedte van de aren is ten hoogste 5 mm. In de aren staan de regelmatige bloemetjes. Ze hebben een bloemdek van 5 of minder (3-4) bloemdekbladen. De bloemdekbladen zijn aan de voet vergroeid. De kleur varieert van rood, als ze in knop zijn, tot wit. Als de bloemen open staan kun je het bovenstandig vruchtbeginsel met de twee stijlen en stervormige stempels met een loep goed herkennen. Er staan veel meeldraden met helmknoppen in een bloem tot zo'n 8 toe. De bovenstandige vruchtbeginsels groeien uit tot een nootje. Meest tref je op de bloemdekbladen puntvormige klieren aan.

Waterpeper is niet totaal gebonden aan water, maar kan op plekken staan waar tijdelijk water staat, maar het moet ook een behoorlijke rijd droog staan. Vandaar dat de soort ook te vinden is aan waterkanten, op vohtige schaduwrijke plakken in loofbossen en op kapvlakten. Zelfs op akkers kan de soort gedijen met name op plekken waar water tijdelijk kan stagneren.

MM_130815 herzien 211228

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Duizendknoop - Persicaria
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.20 - 0.80 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleuren:
rood, roze, wit
Bloeiwijze:
aar
Bloemvorm:
regelmatig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 bloemdek
Meeldraden:
8 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
2
Stempels:
2
Vrucht:
nootje
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, gevuld
Schors:
-
Bladstand:
verspreid
Bladvormen:
lancetvormig, langwerpig
Bladrand:
gaaf
Ondergronds deel:
hoofd- en bijwortels
Plantengemeenschappen:

Waterpeper is een soort van de gematigde streken van het noordelijk halfrond. Het areaal omvat verder Zuidoost-Azië en Australië. Het is in onze contreien een heel algemene plant van natte tot vochtige, stikstofrijke standplaatsen. Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland deelt Waterpeper in bij een aantal plantengemeenschappen met een breed oecologisch spectrum van heel nat tot vochtig.

De plantensoort 'Waterpeper' komt voor in de volgende plantenassociaties:

De scherpe pepersmaak van Waterpeper zorgt ervoor dat de plant door vee gemeden wordt. In uiterwaarden kan de soort zich vestigen in laagten waar tot in de voorzomer water stagneert. Er kan zich daar dan geen grasmat vormen en Waterpeper heeft dan een goede kans. Als Waterpeper in voedselarm water verschijnt is dat een teken dat er aanvoer is van voedingsstoffen en dat er dus eutrofiëring optreedt.

Meer informatie over de ecologie van Waterpeper en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1985) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 1: 140.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 272. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 543.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 408. De soort heet hier Polygonum hydropiper.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Persicária hydrópiper.

In het Duitse spraakgebied: Wasserpfeffer, maar ook wel Pfeffer-Knöterich; cf Rothmaler, W. (19981): Exkusionsflora.